Aşure günü alışveriş yapmak bereketi artırır diyorlar. Doğru mudur?
Tarih: 28 Aralık 2009
CEVAP:
Aşure günü alışveriş yapmanın bereket getireceğine, o gün gusül abdesti alanların bir yıl boyunca hasta olmayacağına dair herhangi bir ayet, hadis, sahabe veya tabiin uygulaması bulunmamaktadır. Bunlar halk arasında yaygın; ama herhangi bir mesnedi olmayan inanışlardır. Herhangi bir dini değerleri yoktur.
Beyhakî ve Taberânî’de Aşure günü ailesine karşı cömert olanlara Allah’ın da yıl boyu cömert davranacağına dair bir hadis rivayet edilmektedir. Bu rivayetin tüm senetleri zayıf yollarla nakledilmiştir. İmam Suyûtî, “bu zayıf yolların hepsi birbirini destekler ve hadisi kuvvetlendirir” dese de İmam Zerkeşî bu rivayet hakkında “aslı yoktur, bu söz Muhammed b. el-Münteşir’e aittir.” demiştir. (Bkz: Aliyyu’l-Kârî, el-Esrâru’l-Merfûa, s: 345-346, hadis no: 532; Sehâvî, Mekâsıdü’l-Hasene, s: 504-505, hadis no: 1193; Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ, c: 2, s: 283-284, hadis no: 2642)
Zayıf da olsa nakledilen bu hadisten aşure gününde alışveriş yapmanın bereket getireceği sonucuna varılamaz.
Benzer bir rivayet de şöyledir:
“Allah İsrailoğullarına senede bir gün oruç tutmayı emretti ki o gün Aşure günüdür. O da Muharrem’in onuncu günüdür. O günü oruç tutun ve ailenize karşı cömert olun. Çünkü o gün Allah Âdem’in tevbesini kabul etmiştir.”
Bu rivayet ise uydurmadır. (Bkz: Şevkânî, Fevâidü’l-Mecmûa, s: 96, hadis no: 283)
Diyanet İslam Ansiklopedisi’nin “Âşûrâ” maddesinde şu bilgiler yer almaktadır:
“Âşûrâda oruç tutmanın fazileti konusunda sahih hadislerin bulunmasına karşılık o gün yıkanmak, gözlere sürme çekmek, süslenmek, kına yakmak, bayramlaşmak, hububat karışımı aş (aşure) pişirmek, sadaka vermek, mescidleri ziyaret etmek, kurban kesmek gibi fiiller hakkında sahih bir rivayete rastlanmamıştır. Hadis olduğu öne sürülen metinlerin birçoğunun gerçekte hadis olmayıp Câhiliye âdetlerine ve Yahudi geleneklerine dayanması kuvvetle muhtemeldir. Zira bu âdetleri Resûlullah’ın ve ashabının yaptığına dair herhangi bir kayıt yoktur. Meselâ, “Âşûrâ günü sürme çeken helak olmaz”, “Âşûrâ günü gusleden o yıl hasta olmaz” tarzındaki rivayetler son devir kitaplarında yer almış ve İbn Teymiyye’nin ifadesine göre bu gibi hususlar Ehl-i beyte buğzeden Nâsibîler tarafından uydurulmuştur.” (Yusuf Şevki Yavuz, “Âşûrâ”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: 4, s: 25)
