CEVAP:

Abdest ve namaz diğer ibadetlerde olduğu gibi sadece Nebîmize ve biz ümmetine değil, her nebîye ve ümmetlerine farz kılınmıştır. Übeyy İbn Ka’b’ın şöyle dediği rivayet olunmuştur:

“Resûlullâh su istedi ve abdest uzuvlarını birer defa yıkayarak abdest aldı. Sonra buyurdu ki:

‘Bu, kişinin öyle bir abdestidir ki onu almazsa Allah, hiç bir namazını kabul etmez.’

Bundan sonra o, uzuvlarını ikişer defa yıkayarak abdest aldı ve şöyle buyurdu:

‘Bu, kişinin öyle bir abdestidir ki onu aldığı zaman Allah iki kat sevap verir.’

Daha sonra o, uzuvlarını üçer defa yıkamak suretiyle abdest aldı ve sonra şöyle buyurdu:

‘Bu, benim ve benden önceki Resûllerin abdestidir.’ (İbn Mâce, Tahâret, 47)

Hadisin Ahmed b. Hanbel rivayetinde bu son cümle “Bu, benim ve benden önceki nebîlerin abdestidir.” şeklinde yer almaktadır. (Ahmed b. Hanbel, 2/98.)

Hadiste görüldüğü gibi Nebîmiz “Bu, benim ve benden önceki Resûllerin/Nebîlerin abdestidir.” dediğine göre, abdestin Mekke’de biliniyor olması ve namazların ta en başından beri abdestli olarak kılınmış olması gerekir.

Üsâme b. Zeyd’in, babası Zeyd b. Hârise’ye dayanarak rivayet ettiği bir başka hadise göre abdest ve namaz, ilk gelen vahiyle birlikte Cebrail Aleyhisselâm tarafından Nebîmize öğretilmiştir. (Ahmed b. Hanbel, 4/161)

Abdest ayeti olarak bilinen Mâide sûresi 6. ayetin Medine döneminde nazil olması, içerdiği bir kolaylıkla alakalıdır ki o da abdest alırken ayakların mesh edilebilmesidir. Öyle bir kolaylık gelmeyecek olsaydı muhtemelen abdesti tarif eden herhangi bir ayet bulunmayacak; fakat buna rağmen namazlar yine de abdestsiz kılınmayacaktı. Çünkü tarihi geçmişi ilk peygambere kadar dayanan namaz ibadetinin hangi ön şartlar (abdest, gusül, vakit, kıble vs.) altında ifa edileceği gayet iyi bir şekilde biliniyor olacaktı.

İlave bilgi olarak şunlar da söylenebilir:

“ … Cebrail’in Hz. Peygamber’e namaz ve abdesti öğrete­rek birlikte abdest alıp namaz kıldıkları ve söz konusu ayetin nüzulünden önce asla abdestsiz namaz kılınmadığı, siyer âlimlerinin üzerinde ittifak ettikleri bir husustur. Abdestin ilgili ayetle farz kı­lındığı, daha önceleri ise namaz için ab­dest almanın mendub olduğu yolunda­ki münferit görüşler bir yana, bütün Müslüman âlimler abdestin Cebrail’in öğretmesiyle Mekke’de namazla birlik­te farz kılındığını, zikredilen ayetin de mevcut bir hükmün ehemmiyetine bi­naen teyit ve takriri mahiyetinde oldu­ğunu kabul ederler. Böylece abdest, üzerinde ihtilâf söz konusu olamaya­cak kesin ve müstakil bir nassa dayan­dırılmış olup, namaza bağlı tâli bir hü­küm mülahazasıyla zamanla önemsen­meyerek ihmal edilmesi ihtimali orta­dan kaldırılmıştır.” (Abdulkadir Şener, “Abdest”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: 1, s: 69.)

Cevabın yayımlandığı yer için bkz: Yahya Şenol-Enes Alimoğlu, İnsanlık Tarihi Boyunca O Namaz, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2016, s. 141-143.