“Cuma gecesi” ne zaman oluyor? Efendimizin (sav) “cuma gecesini değerlendirin” şeklinde hadisleri var. Buna göre cuma gecesi, perşembeyi cumaya bağlayan gece mi, yoksa cumayı cumartesiye bağlayan gece mi olmuş oluyor?
Tarih: 05 Temmuz 2011
CEVAP:
Kur’ân’a ve Nebîmizin hadislerine göre cuma gecesi, cuma günü güneşin batmasından doğmasına kadar devam eden süredir. Allah Teâlâ şöyle buyurur:
“Güneş ayı yakalayamaz; gece de gündüzü geçemez. Her biri farklı bir yörüngede yüzüp giderler.”(Yasin, 36/40)
Gece, gündüzü geçemeyeceği için önce gündüz, sonra gece gelir. Bu sebeple günün ilk namazı öğle namazıdır. İsrâ 78 ve Hûd 114. ayetler bunu gösterir. Cebrail aleyhisselam Kâbe’de Nebîmize iki gün namaz kıldırmış, her birinde önce öğle namazını kıldırmıştır. Nebîmiz namaz vakitlerini tarif ederken de aynısını yapmıştır.
Bu kadar açık ayet ve hadislere rağmen bugün müslümanlar, sadece hac günlerinde gündüzün önce, gecenin sonra olduğunu kabul eder, diğer günlerde günü, güneşin batmasıyla bitirir ve başlatırlar. Bunun sebebi Kameri ayların bitişinin ve başlamasının işaretinin; güneşin batmasından sonra görülen hilal olmasıdır.
Ramazan’da oruca başlamadan önce teravih namazı kılınması, son günün akşamında kılınmaması da bundandır. Ama bu, Nebîmizin veya sahabenin uygulaması değildir.
Ramazan ayı, son gün güneşin batmasıyla bitseydi bayram namazı, o günün akşam namazı vaktinde kılınır, fitreler de o andan itibaren farz olurdu. Hâlbuki bayram namazı, o gecenin sabahında güneşin doğmasından sonra, kerahet vaktinin çıktığı andan itibaren kılınır. Fitreyi de güneşin doğmasından itibaren vermek gerekir.
İkrime’nin İbn Abbâs’tan rivâyetine göre “Resûlullâh fitreyi, oruçlunun ağzından çıkabilecek olan boş ve çirkin sözler için bir temizlik ve çaresiz kalmış kişiler (miskinler) için yemek olsun diye farz kılmıştır. Kim onu namazdan (bayram namazından) önce verirse makbul bir zekât olur. Kim de namazdan sonra verirse sadakalardan bir sadaka olur.” (Ebû Davûd, Zekat 18)
Hilalin görülmesinin yeni ayın başladığını göstermesi, ayın o andan itibaren başladığı anlamına gelmez. Bu sebeple gelenekte oluşan anlayış doğru değildir; cuma gecesi, cuma günü güneşin batmasıyla başlar, güneşin doğmasına kadar sürer.
