CEVAP:

“Sözlükte “bir şeyin durumunu ve özel­liklerini öğrenmek için araştırma yapma, çaba harcama” anlamına gelen istikra mantıkta “tikelden (cüz’î) tümele (külli), özelden genele, tek tek olguların bilgisin­den bu olguların dayandığı kanunların bilgisine götüren zihinsel işlem” için kul­lanılan bir terimdir.

Meselâ bakır, demir, al­tın ve gümüşten her birinin ısı etkisiyle genleştiğini ve bunların hepsinin maden olduğunu bildikten sonra, “Bütün ma­denler ısıtılınca genleşir” hükmüne var­mak; aynı şekilde gramerde kelime kav­ramının isim, fiil ve edatlardan oluştuğu­nu, isim, fiil ve edatın da anlamlı sözcük­ler olduğunu bildikten sonra bütün keli­melerin anlamlı sözcükler olduğu hükmü­ne varmak birer istikradır.” (Abdülkuddüs Bingöl,  “İstikrâ”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c:23, s: 358.)

İstikrâî okuma da metinden hareketle metinde söylenmeyen şeyleri düşünmek, onları zihinde canlandırmak ve muhakeme yapıp bir neticeye varabilmektir. Yani parçadan bütüne doğru hareket edip bir sonuca varmak demektir.