SORU:
Sitenizde abdesti bozan unsurlardan sayılan gaz çıkarma konusu işlenmiş ve gaz çıkarmak abdesti bozan öğeler içinde yer almış. Maide suresi 6. ayetten anlaşılacağı üzere, abdesti bozan unsurlardan biri olan ‘'tuvaletten gelme'' fiili, malumunuz olduğu üzere küçük ve/veya büyük tuvaletin yapılması işidir. Burada gaz çıkarmaktan bahsedilmiyor. Fakat cevabınızda gaz çıkarma fiili sanki sırf tuvaletteyken yapılırmış gibi bir sonuç çıkıyor ki bunun gerçek olmadığını siz de biliyorsunuz. Kaldı ki bir insan tuvalete gitmeden de tek başınayken de gaz çıkartabilir yani tuvaletten gelmeye gerek yoktur. İnsanlar iki çeşit gaz çıkartır; biri arkadan yellenmek suretiyle, diğer ise ağız yoluyla. İnsan vücudunda oluşan bu hava, belli bir oranın üzerine çıktığında kişiyi rahatsız eder ve dışarı atılması gerekir. Bağırsakta meydana gelen bu hava arkadan yellenerek, midede meydana gelen hava fazlalığı ise ağız yoluyla atılır. Sonuçta her ikisi de havadır. Vücuttan çıkan bu hava, ağız yoluyla çıktığında abdesti bozmuyor da niçin arkadan çıktığında abdesti bozuyor?
Tarih: 13 Temmuz 2009
CEVAP:
Mâide sûresinin 6. ayeti mealen şöyledir:
“Müminler! Namaza kalktığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın. Başınızı meshedin ayaklarınızı da topuklarınıza kadar. Eğer cünüpseniz yıkanın. Hasta veya yolcu olur veya sizden biri ayakyolundan (tuvaletten) gelir ya da kadınlara temas etmiş olur da su bulamazsanız temiz toprağa teyemmüm edin; onunla yüzünüzü ve ellerinizi meshedin. Allah, sizi sıkıntıya sokmak istemez. Onun isteği sizi arındırmak ve size olan nimetini tamamlamaktır. Belki şükredersiniz.”
Ayette abdesti bozucu olarak “tuvaletten gelme” eylemi zikredilmiştir. Bu ifade mecazdır. Asıl kast edilen “tuvalette olan şeylerdir.” Yani küçük ve büyük abdest ve yellenmek… İnsanların tuvalete gitmeleri edepten dolayıdır. Yoksa o eylemler tuvalete gitmeden de yapılabilir. Altına kaçıran veya kasıtlı olarak altına yapan insanlar, tuvalete gitmedikleri için abdest bozmuş sayılmazlar mı? Yellenme eylemi küçük ve büyük abdest gibi mutad olarak tuvalette yapılır. Bu açıdan tuvalette olan şeylerle herhangi bir farklılık göstermez.
Bunun aksini de düşünmek gerekir. Şöyle ki: Ayette bahsedilen eylem “tuvaletten gelmek”tir. Kişi tuvalete gidip de hiçbir şey yapmadan geri gelse sadece “tuvaletten geldiği için” yine de abdesti bozulmuş olur mu? Hayır, bozulmaz. Demek ki önemli olan tuvalete gitmek veya gelmek değil, oraya gitme amacı ve orada yapılan eylemlerdir. Yellenmek de bunlardan biri olduğuna göre bunun abdesti bozucu şeylerden olduğu konusunda herhangi bir şüphe kalmaz.
Konuyla ilgili hadisler de şöyledir:
“Biriniz karnında bir şey hisseder de ondan bir şey çıkıp çıkmadığını kestiremezse ses işitmedikçe veya koku duymadıkça mescitten/namazdan çıkmasın.” (Müslim, Hayz, 99 (362). Ayrıca bkz: Buharî, Vudû, 4, 36)
“Sizden biri namaz kıldığında eksik mi yoksa fazla mı kıldığında tereddüt ederse oturduğu yerden iki defa secde yapsın. Şeytan kendisine gelip de ‘abdestini bozdun’ (vesvesesini verdiği zaman) zaman, burnuyla bir koku veya kulağıyla bir ses duymadıkça (içinden) “sen yalan söyledin” desin.” (Ebû Dâvûd, Salât, 191-192)
Burnun koku hissetmesi veya kulağın bir ses duymasından maksat, abdestin bozulduğunu kesin olarak bilmektir. Yoksa ses duymadığı veya koku hissetmediği halde yel çıkardığını bilen bir kimsenin abdesti bozulur. Çünkü çıkan her yelde mutlaka koku ya da ses olacak diye bir şart yoktur.
